Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS) cho biết hôm thứ Sáu (10/1) rằng với sự hỗ trợ của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE), họ đã triển khai chuyến bay thứ 5 trong vòng chưa đầy 7 tháng để trục xuất hồi hương những người nhập cư bất hợp pháp từ Trung Quốc.
Bộ An ninh Nội địa cho biết trong một tuyên bố rằng trong những tháng tới, Bộ sẽ tiếp tục yêu cầu sự hợp tác của phía Trung Quốc trong nỗ lực chống tổ chức đưa người vượt biên và ngăn chặn tình trạng di cư bất hợp pháp.
Tuyên bố cũng cho biết, kể từ khi khởi động lại các chuyến bay trục xuất hồi hương vào cuối tháng 6/2024, số công dân Trung Quốc mà các nhân viên Biên phòng gặp phải ở biên giới Tây Nam nước Mỹ đã giảm 62%, từ 2.160 người vào tháng 6/2024 xuống còn 820 người vào tháng 12/2024.
Cơ quan này cũng tuyên bố rằng chính quyền đang có hành động nghiêm khắc đối với những người vào nước Mỹ bất hợp pháp hoặc không được phép theo luật nhập cư của Mỹ, bao gồm cả việc trục xuất nhanh chóng những người không có lý do hợp pháp để ở lại Mỹ, đồng thời khuyến khích việc sử dụng các tuyến đường vào an toàn, hợp pháp và có trật tự.
Hợp tác trục xuất người nhập cư bất hợp pháp là vấn đề hóc búa giữa Mỹ và Trung Quốc trong nhiều năm.
Trong những năm gần đây, quan hệ Mỹ – Trung thường căng thẳng, với những cuộc đối đầu ăn miếng trả miếng về một loạt vấn đề bao gồm nhân quyền, thương mại, vấn đề Đài Loan và gián điệp công nghệ. Khiến cho việc hợp tác giữa hai nước về nhập cư trái phép đôi khi trở nên khó khăn hơn.
Đối với Mỹ mà nói, khủng hoảng biên giới là một vấn đề chính trị quan trọng, khả năng trục xuất nhanh chóng những người nhập cư bất hợp pháp là rất vô cùng quan trọng. Nhưng trong việc làm thế nào để giảm thiểu di dân bất thường thì lại thường xảy ra xung đột với Bắc Kinh. Năm 2020, Mỹ xếp 13 quốc gia, trong đó có Trung Quốc, là “các quốc gia ngoan cố” (recalcitrant countries) và chỉ ra rằng các quốc gia này từ chối tiếp nhận những người nhập cư bất hợp pháp bị Mỹ trục xuất.
Trong năm tài chính 2022 – 2024, Mỹ bắt đầu chứng kiến sự gia tăng đáng kể số lượng người Trung Quốc nhập cư bất hợp pháp ở biên giới.
Trong năm tài chính 2022, từ tháng 10/2021 đến tháng 9/2022, các quan chức Bộ An ninh Nội địa đã phát hiện 2.176 công dân Trung Quốc ở biên giới Tây Nam. Nhưng đến năm tài chính 2023, con số đó đã tăng lên 24.314 người và trong năm tài chính 2024, nó tăng lên 38.246 người.
Điều này khiến nhiều nhà lập pháp Mỹ lo ngại. Họ tin rằng con số này tiếp tục gia tăng và hầu hết công dân Trung Quốc nhập cảnh trái phép vào Mỹ này đều là những người trẻ trong độ tuổi đi lính, gây ra “mối đe dọa lớn” đối với an ninh quốc gia của Mỹ.
Theo các quan chức Bộ An ninh Nội địa, trở ngại lớn nhất trong việc tăng cường các chuyến bay trục xuất hồi hương Trung Quốc là các rào cản hành chính trong việc xác nhận danh tính và cấp giấy tờ thông hành cho những người này.
Dưới sự lãnh đạo của Bộ trưởng An ninh Nội địa Alejandro Mayorkas, các quan chức Mỹ và những người đồng cấp Trung Quốc đã đạt được thỏa thuận đẩy nhanh việc cấp giấy thông hành và thiết lập một bộ quy trình vận hành tiêu chuẩn để hồi hương trên cả chuyến bay thuê bao và chuyến bay thương mại. Điều này đã đặt nền móng cho một hành động trục xuất có hệ thống.
Khi các nhà lập pháp Mỹ thúc đẩy luật nhập cư cứng rắn hơn, chẳng hạn như Dự luật Laken Riley (Laken Riley Act), hợp tác quốc tế đối với việc trục xuất của Mỹ sẽ càng trở nên quan trọng hơn.
Dự luật có hiệu lực, sẽ cho phép các bang kiện Bộ An ninh Nội địa Mỹ để ngừng cấp thị thực cho “các quốc gia ngoan cố”. Hậu quả như vậy sẽ nghiêm trọng hơn những biện pháp trừng phạt thị thực nghiêm khắc nhất.
Theo Trần Đình, Epoch Times